ISO 9001

Co to jest ISO 9001

ISO 9001 to międzynarodowy standard zarządzania jakością. Szybkie tempo zmian mające miejsce we współczesnej gospodarce oraz stale rosnąca świadomość i wymagania klientów determinują na współczesnych organizacjach konieczność stałego  podnoszenia jakości swoich produktów i usług. Najbardziej rozpowszechnionymi narzędziami umożliwiającymi wsparcie  w osiągnięciu coraz lepszych wyników w obszarze jakości są sprawnie działające systemy zarządzania zbudowane w oparciu o międzynarodowe normy, czego przykładem jest standard ISO 9001.

Norma ta stanowi podstawę do opracowania, wdrożenia, a następnie certyfikacji opracowanego zgodnie z jej wymaganiami Systemu Zarządzania Jakością. Norma ISO 9001 zawiera wymagania mające na celu wykazanie, że organizacja jest zdolna do ciągłego dostarczania wyrobów i usług  spełniających wymagania klientów.

Norma ISO 9001 kładzie nacisk na zrozumienie i spełnienie wymagań klienta, a więc określonych potrzeb względem wyrobów lub usług danej organizacji. Jej podstawą jest przyjęcie podejścia opartego na procesach, stałe ich monitorowanie i dostarczanie wyników ich skuteczności oraz ciągłe doskonalenie w oparciu o obiektywne pomiary (np. zadowolenia klienta, wyrobów, procesów itd.).

Wymagania zawarte w normie ISO 9001 niezmiennie odwołują się do siedmiu głównych obszarów zainteresowania związanych z zarządzaniem jakością i są to:

  • Orientacja na klienta.
  • Przywództwo.
  • Zaangażowanie ludzi.
  • Podejście procesowe.
  • Doskonalenie
  • Podejmowanie decyzji w oparciu o fakty.
  • Zarządzanie relacjami.

Struktura normy ISO 9001

Konstrukcja normy bazuje na znanym już schemacie PDCA (Plan – Do – Check – Act), określanym  jako Cykl lub Koło Deminga. Każdy z punktów normy można przyporządkować do określonego elementu powyższego schematu tzn.: Plan (Planuj) – pkt. 4 Kontekst organizacji, pkt. 5 Przywództwo, pkt. 6 Planowanie, pkt. 7 Wsparcie, Do (Wykonaj) – pkt. 8 Działania operacyjne, Check (Sprawdź) – pkt. 9 Ocena efektów działania, Act (Działaj) – pkt. 10 Doskonalenie

Edycja nowej normy ISO 900:2015  oparta została o Annex SL. Zmiany te wynikały z  dążenia do zwiększenia integracji systemów zarządzania opartych o inne normy publikowane przez organizację ISO. Annex SL jest zgodnie z hierarchią publikacji ISO dokumentem  nadrzędnym. Dzięki niemu możliwe jest ujednolicenie struktury pozostałych norm ISO w taki sposób, aby główne punkty norm zawsze dotyczyły tego samego obszaru niezależnie od systemu zarządzania, którego dotyczą, np. w pkt. 4 każda norma zawsze będzie się odnosiła do kontekstu organizacji, a np. w pkt. 8 będzie się odnosiła do działań operacyjnych. Takie ujednolicenie jest możliwe dzięki zastosowaniu koncepcji tzw. „High Level Structure“ – oznaczającej spójność tekstu głównego oraz identyczne pojęcia i definicje do zastosowania we wszystkich normach systemów zarządzania. Takie działanie ma na celu ułatwić integrację różnych systemów zarządzania w jeden system. Organizacje, które wdrażają zintegrowany system zarządzania bazujący na kilku różnych normach (np. system zarządzania jakością, system zarządzania środowiskowego, system zarządzania energią, system zarządzania bezpieczeństwem informacji) będą mogły dużo łatwiej integrować te systemy w jedną, spójną całość.

Aktualna edycja normy, tj. ISO 9001:2015 podzielona jest następująco:

  1. Zakres normy
  2. Powołania normatywne
  3. Terminy i definicje
  4. Kontekst organizacji
  5. Przywództwo
  6. Planowanie
  7. Wsparcie
  8. Działania operacyjne
  9. Ocena efektów działania
  10. Doskonalenie

Dla kogo jest przeznaczona norma ISO 9001

Norma ISO 9001 to rozbudowane narzędzie umożliwiające stałe doskonalenie dla każdej organizacji, bez względu na jej wielkość. Ze względu na ogólny charakter normy ISO 9001 możliwe jest jej wdrożenie zarówno w firmach o charakterze produkcyjnym jak i usługowym, np. placówki ochrony zdrowia (w tym zarówno publiczne, jak i niepubliczne – np. szpitale, poradnie, gabinety lekarskie, działalności diagnostyczne itp.), drukarnie, myjnie, stacje paliw, rafinerie, serwisy, firmy handlowe, ale również jednostki rządowe i samorządowe, jak i inne szeroko rozumiane firmy o charakterze usługowym (np. kluby fitness, dyskoteki, parki rozrywki itp.). Każda z tych organizacji może wdrożyć w ramach swojej działalności wymagania zawarte w normie ISO 9001, a następnie poddać się certyfikacji przez jednostkę akredytowaną i uzyskać certyfikat poświadczający zgodność z tym standardem. Ogólny charakter normy pozwala wdrożyć i certyfikować ten system nie tylko w organizacjach o różnym zakresie działalności, ale również w firmach które różnią się od siebie pod względem wielkości, lokalizacji, powiązań, złożoności, stylu zarządzania, kultury organizacyjnej i wielu innych czynników.

Wymagania ISO 9001 są wdrażane zarówno przez małe firmy zatrudniające kilka osób, jak również przez skomplikowane pod względem struktury i powiązań międzynarodowe korporacje i koncerny. Ze względu na wielkość i charakter organizacji wdrożone w poszczególnych firmach systemy zarządzania bardzo się od siebie różnią – zważywszy jednak na ogólny charakter wymagań, jakie musza być spełnione, posiadanie certyfikatu ISO 9001, oznacza, że firma spełniła wymagania ISO 9001 i może być partnerem godnym zaufania.

Korzyści wynikające z wdrożenia

Konkurencja nie śpi, stale rośnie, bez względu na branżę. Z tego też powodu firmy muszą stale monitorować i dbać o potrzeby klientów, aby zapewnić im wysokiej jakości produkty i usługi. Reklamacje, fatalna jakość niszczy na długo zaufanie klienta do firmy, co w konsekwencji powoduje obniżenie przychodów firmy. Pozytywne Przejście auditu certyfikacyjnego i uzyskanie certyfikatu jakości to niewątpliwy prestiż dla firmy i olbrzymia szansa do pozyskania nowych i utrzymania stałych klientów, no i oczywiście do zwiększenia zasięgu firmy i pozyskania nowych rynków zbytu.

Do najważniejszych korzyści z wdrożenia i certyfikacji ISO 9001 należą:

  • wzrost prestiżu firmy i zwiększenie zaufania do firmy jako partnera biznesowego,
  • poprawa atrakcyjności firmy na rynku – przyciąganie nowych inwestorów, wzmacnianie własnej marki i ograniczanie barier handlowych,
  • wzrost konkurencyjności firmy, poprawa kontaktów z klientami i dostawcami,
  • lepsza identyfikacja potrzeb klientów, a tym samym skuteczniejsze zaspokajanie tych potrzeb,
  • dotarcie do nowych i pozyskanie wartościowych klientów poprzez udoskonalenie obsługi klienta, wzrost satysfakcji już posiadanych klientów
  • skuteczniejsza organizacja pracy, optymalizacja procesów w firmie,
  • wydajniejsze zarządzanie zasobami ludzkimi i materialnymi, oszczędność czasu, pieniędzy i zasobów,
  • poprawa efektywności operacyjnej, zmniejszenie liczby błędów przy zwiększeniu korzyści, obniżenie kosztów braku jakości,
  • wzrost motywacji i zaangażowania pracowników, zwiększenie morale załogi,
  • wzrost efektywności w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej,